نظم خواب شبانه؛ کلید مخفی کاهش فشار خون بالا
یک پژوهش تازه نشان میدهد که تنظیم دقیق زمان خواب و بیداری، حتی بدون افزایش مدت زمان خواب، میتواند به کاهش فشار خون و ارتقای سلامت قلب کمک کند.
نتایج تحقیقات اخیر متخصصان خواب و قلب بر اهمیت ساعت دقیق خوابیدن و بیدار شدن تأکید میکند. یافتهها نشان میدهد که تغییرات کوچک در نظم خواب میتواند تاثیر بسزایی در سلامت قلب داشته باشد و فشار خون را بهبود بخشد. این مطالعه، توجه جامعه پزشکی را از میزان خواب صرف به «زمانبندی خواب» جلب کرده است.
به گزارش فرارو به نقل از فاکس نیوز، پژوهشگران معتقدند سلامت قلب تنها به طول مدت خواب شبانه محدود نمیشود؛ بلکه ساعت رفتن به تختخواب و بیدار شدن نیز نقشی کلیدی در کنترل فشار خون ایفا میکند.
دکتر ویلیام لو، مدیر پزشکی «دریم هلث» در سانفرانسیسکو، توضیح میدهد:
«هر دو مهماند، اما شواهد رو به رشدی نشان میدهد که منظم بودن خواب، یعنی خوابیدن و بیدار شدن در ساعتهای مشابه هر شب، حتی پس از در نظر گرفتن مدت خواب، یک پیشبینیکننده مستقلِ خطر قلبی ـ عروقی است.»
مطالعه منتشرشده در مجله Sleep Advances نشان میدهد بزرگسالانی که فشار خون بالا داشتند و تنها به مدت دو هفته ساعت خواب خود را ثابت نگه داشتند، حتی بدون افزایش طول خواب، بهبودهایی هرچند جزئی اما قابل توجه در فشار خون تجربه کردند.
شرکتکنندگان این مطالعه توانستند نوسان زمانی خواب شبانه خود را از حدود ۳۰ دقیقه به چند دقیقه کاهش دهند. پژوهشگران میگویند همین تغییر کوچک روند طبیعی کاهش فشار خون در طول شب را بازیابی کرد. کاهش حتی جزئی فشار خون سیستولیک در طول شب میتواند خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
این یافتهها با مطالعات مرتبط با «ریتم شبانهروزی» و الگوهای طبیعی فشار خون همسو است. دکتر لو میگوید:
«ثبات در زمان خواب و بیداری باعث میشود ساعت داخلی بدن با چرخه طبیعی شب و روز زمین هماهنگ بماند.»
او توضیح میدهد که تنظیم برنامه خواب، ترشح هورمونهای حیاتی مانند ملاتونین و کورتیزول را در زمان مناسب تضمین میکند؛ هورمونهایی که نقش مهمی در کنترل طبیعی فشار خون طی روز دارند.
دکتر لو هشدار داد که برهم خوردن ساعت خواب میتواند سریعتر از آنچه تصور میشود بر فشار خون اثر بگذارد. بسیاری فکر میکنند تغییر زمان خواب در آخر هفته یا گاهی شبزندهداری تأثیر چندانی ندارد، اما بدن تقریباً بلافاصله واکنش نشان میدهد.
برای بهبود برنامه خواب، لو توصیه میکند از زمان بیداری شروع کنید:
«یک ساعت ثابت برای بیدار شدن انتخاب کنید و از نور صبحگاهی برای تثبیت این الگو کمک بگیرید. سپس ساعتی مشخص برای خواب تعیین کنید که خواب کافی پیش از زمان بیداری ثابت فراهم شود.»
او همچنین افزود که گذراندن ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن در معرض نور طبیعی، کاهش مصرف محرکها و محدود کردن استفاده از صفحهنمایشها در ساعات پایانی شب میتواند کیفیت خواب را افزایش دهد. لو تأکید کرد که اصلاح زمانبندی خواب یک روش کمخطر است که به کاهش فشار خون کمک میکند، اما جایگزین داروهای ضد فشار خون نیست و باید در کنار آنها اعمال شود.
با این حال، پژوهشگران یادآور شدند که این مطالعه محدودیتهایی دارد: اندازه نمونه تنها ۱۱ بزرگسال میانسال با چاقی و فشار خون بالا بود و دوره مطالعه فقط دو هفته طول کشید. همچنین عدم وجود گروه کنترل و تصادفیسازی، مانع آن شد که بتوان با قطعیت کاهش فشار خون را مستقیماً به منظمشدن ساعت خواب نسبت داد. برای تأیید قطعی نتایج، مطالعات بزرگتر و بلندمدتتر ضروری است.
در نهایت، متخصصان توصیه میکنند کسانی که قصد دارند با تغییر الگوی خواب فشار خون خود را کاهش دهند، حتماً پیش از هر اقدامی با پزشک مشورت کنند تا این تغییرات با شرایط کلی سلامتشان هماهنگ شود.
